Verwerkingsopdracht Recensie: Specht en zoon

Het schrijven van een recensie

1. Algemene informatie

   a. Auteur: Willem Jan Otten

      Titel: Specht en zoon

      Jaar van uitgave: 2004, Amsterdam

      Druk: Tiende (Eerste druk februari 2004)

      Aantal Pagina's: 142 bladzijden

  b. Psychologische Roman

  c. Korte samenvatting van de inhoud:

Felix Vincent, een redelijk beroemde portretschilder, krijgt de opdracht van z’n leven. Valery Specht, een steenrijke kunstverzamelaar, verlangt van hem zijn overleden zoon Singer te schilderen. Aan de hand van foto’s en een aantal videobeelden gaat ‘Schepper’ aan het werk. Felix, wordt ‘Schepper’ genoemd doordat het hele verhaal is geschreven vanuit de optiek van het schilderdoek waar Singer op komt te staan. Het is een groot doek, en heeft alle menselijke eigenschappen qua zintuigen. Hij, zo zullen we het doek voor het gemak noemen, is een Zeer Dicht Geweven Vier Maal Universeel Geprepareerd doek van twee bij honderd twintig, hij kostte een vermogen. Het duurt maanden voordat het doek beschilderd wordt en zo leren we Felix, zijn vrouw Lidewij en alle andere mensen die in het atelier van Schepper komen kennen. Tot op het moment dat Specht binnen komt lopen lijdt het doek een passief leven. Maar als dan uiteindelijk wordt besloten door Schepper dat hij het doek wordt waar Singer op wordt gemaakt en gaat hij een actief leven lijden. Door de ogen van het doek worden allerlei gegevens een stuk duidelijker doordat het doek namelijk eerst dingen beschreef door middel van gehoor. Zo kom je erachter hoe het atelier, Schepper en alle andere personen er uit zien.
Bij het schilderen van het doek gaat Schepper Singer identificeren met Tijn, een oud schoolvriendje van hem. Hij geeft Singer de blik van Tijn, en wat nog veel belangrijker is zijn penis. Het is een dopje. Dit is een belangrijk gegeven want door het hele verhaal heen is dit het gespreksonderwerp en het focuspunt van iedereen die het schilderij te zien krijgt, je aandacht wordt er naartoe gezogen. Vanaf het moment dat Schepper de penis te zien kreeg, Tijn liet zijn broek zakken, heeft hij geen contact meer met hem. 
Nadat het doek is beschilderd volgen de gebeurtenissen zich snel op. Zo wordt Lidewij zwanger en je komt erachter dat Specht een liefhebber is van kleine jongens. 
Dit komt het doek te weten door gesprekken tussen Schepper en Minke een journaliste en geheime minnaar van Schepper. De afgesproken datum waarop het doek opgehaald zou worden is dan allang voorbij. Schepper’s geweten begint te knagen. Hij heeft een schilderij gemaakt voor een pedofiel! De enige oplossing die hij ziet is het verbranden van ‘het ding’ zoals hij zijn schilderijen ziet. Op dit moment krijg je als lezer het gevoel dat het verhaal afgelopen is. Maar dit is niet zo. Schepper heeft een foto gemaakt van het schilderij en vanaf dat moment wordt het verhaal vanuit die foto verteld. Schepper steekt de polaroid in zijn zak en gaat daarmee naar de bevalling van zijn zoon. Na de bevalling gaat Schepper een lange fietstocht maken, onder andere naar de plek waar Tijn zijn broek liet zakken, hier huilt hij tranen van alle emoties die mensen kunnen hebben. Thuis gekomen in Nimmerdor, het huis van Schepper en Lidewij, staat daar de wagen van Specht. Specht is doodziek geworden, hij heeft namelijk een ernstige vorm van kanker. Hij weet van het verbranden van het schilderij en geeft Schepper de opdracht hem opnieuw te maken, zodat Singer hem zelf kan zien. Zo komen twee leugens naar boven, Singer is niet dood en Specht houdt echt van zijn zoon en is geen pedofiel.

2. De opdracht

Specht en zoon: over leven en dood

Willem Jan Otten is bekeerd tot het christendom. En dat mag men best weten. Zijn nieuwe boek, Specht en zoon, staat bol van christelijke verwijzingen en levensopvattingen. Specht en zoon, bekroond met de Libris Literatuur Prijs, is een nieuwe aanwinst voor de Nederlandse literatuur. Waar geloof vaak als taboe wordt gezien binnen vele gemeenschappen, daar weet Otten prima tussendoor te manoeuvreren en een sterke roman neer te zetten.

Felix is een groot kunstenaar. En een idealist. Alleen ''echte'' dingen konden worden vereeuwigd door de ''Schepper''. Zo noemt de verteller deze portretschilder. De verteller is een doek. Een schildersdoek. Door de ogen van het doek komt de lezer te weten wat voor intrigerende man Felix is. Felix krijgt de opdracht om voor Specht een portret te maken van zijn overleden zoontje Singer. Dit druist in tegen de natuur van Felix die geen dood schildert. Maar met een hoop geld en wat foto's en filmpjes neemt hij de opdracht aan. De verteller is de uitverkorene, zijn droom wordt werkelijkheid. Waar hij eerst alles op geluid moest doen, krijgt het doek nu de ogen om het atelier te kunnen beschrijven. Felix wordt meegesleurd in een wereld die niet de zijne is, namelijk waar de scheiding tussen leven en dood vervaagd is.

Dood komt overal in het verhaal om de hoek kijken. De lezer voelt op iedere bladzijde het zwaard van Damocles hangen, en schiet dus door het boek heen. Maar Otten heeft het niet zo nadrukkelijk neergezet dat het storend wordt, de dood loert slechts op de achtergrond. Zijn verwekte kind zorgt bijna voor de dood van zijn vrouw, de op sterven zijnde opdrachtgever en Singer, het dode zoontje, dat Felix tot leven moet brengen.

Die almaar dreigende dood had de doodsteek kunnen worden van het verhaal, maar dit werkt eigenlijk alleen verstikkend voor Felix, die zichzelf meer en meer verliest in het verhaal achter zijn portret. De link met een vriendje van vroeger is snel gelegd en al snel wordt Singer meer Tijn. Tijn die zijn penis aan Felix liet zien, waarop Felix hem nooit meer gesproken heeft.

Al deze aspecten zorgen ervoor dat Specht en zoon bomvol zit van emoties en achterliggende verhalen. Met het schilderij als verteller, en het mysterieuze jongetje Singer, levert Otten een werk van hoog niveau af. Hij weet lezers mee te nemen naar een eigen geschepte wereld. Net zoals Felix een jongetje ''schepte''. Niet voor niets noemt het doek hem ook schepper.

Specht en zoon is een intrigerende en vernieuwende roman, die nog te weinig te zien is op de boekenplanken bij de mensen thuis. Een aanrader voor iedereen met een open geest.

Titel: Specht en zoon

Auteur: Willem Jan Otten

Jaar van uitgave: 2005

Jaar eerste uitgave: 2004

Uitgever: G.A. van Oorschot